نقشه های اتوکد معماری مسجد مدرسه آقابزرگ کاشان dwg
پلان اتوکد طبقه همکف مسجد آقابزرگ کاشان
پلان اتوکد طبقه زیر همکف مسجد آقابزرگ کاشان
برش طولی اتوکد مدرسه آقا بزرگ کاشان
برش عرضی مسجد آقا بزرگ
ساخت مسجد و مدرسه (مدرسه علمیه) آقا بزرگ توسط معمار حاج شعبان در سال
1258 قمری و با سرمایه گذاری شخصی حاج محمد تقی خانبان آغاز شد. سال 1265.
نام این مسجد برگرفته از اولین امام جماعت ملا مهدی نراقی است که به توسل امامگاه بزرگ شهرت داشت.
این مجموعه به سبک مدرسه چهارباغ و صدر اصفهان در بافت قدیمی شهر کاشان در
نزدیکی حرم خواجه تاج‌الدین در محله‌ای به همین نام بر روی خرابه‌های بنایی
متعلق به قرن نهم ساخته شده است. ایستاده پس از زلزله 1192 قمری (قمری
هجری قمری) باقی مانده است.
تنها مسجد پنج طبقه جهان اسلام، آقا بزرگ، مقاوم در برابر زلزله است و با
همان خاکی که در محل ساخت آن کاوش شده، ساخته شده است. به صورت دو سکو در
دو طرف ورودی مسجد طراحی شده است.
درب اصلی حکاکی شده و تزئین شده 180 سال دارد. 6666 میخ برابر تعداد آیات
قرآن در آن استفاده شده است. دو قصیده از سعدی بر دو دستگیره در نوشته شده
بود. کتیبه ای روی آن گذاشته شد.
ورودی هشت ضلعی است و به حیاط مرکزی با دو راهروی بسته و عریض ختم می شود.
در مرکز هر راهرو یک حیاط قرار دارد. بنای مربعی شکل در وسط تقریباً در جهت
شمال به جنوب ساخته شده، پایه آن با آجر پوشیده شده و دارای یک وان چند
ضلعی در وسط و همچنین چهار باغ کوچک است.
حجره های مدرسه از ارتفاع پلکانی بالاتر از سطح پایین صحن ساخته شده است.
دوازده اتاق از چهار راهروی جانبی به حیاط باز می شوند که هر کدام یک کمد
دارد. ضلع رو به حیاط اتاق ها با مشبک آجری پوشیده شده است.
چهار پله سنگی در چهار طرف حیاط که بالا و پایین بال شمالی را به هم
می‌پیوندد، پلکانی دیگر در مرکز، دسترسی به سرداب را فراهم می‌کند. دومی با
استفاده از هواکش های افقی و عمودی، هوا را به دو برج تهویه (Colonnata
harim) در دو قسمت واقع در شمال شبستان می رساند و بدین ترتیب آن را تهویه
می کند.
این مسجد دارای سه شبستان با دالان‌های پیرامونی، یک گنبد آجری و یک ردیف
پلکان مارپیچ کلونات است که حول محور در مرکز می‌چرخند و گلدشته‌ای که سقف
کاشی کاری‌شده را با دو گلدسته (فضای باز قرار گرفته در نوک مناره) به مسجد
خود متصل می‌کند. قسمت ترمینال گنبد بر روی هشت پایه بزرگ و سه لایه ساخته
شده است. محیط دایره بزرگ گنبد 50 متر و ارتفاع مسجد تا بالای پشت بام
تقریباً 18 متر است.
زنجیری به بالای این گنبد بسته شده و برف جابجا شده را به فضای بیرونی
می‌ریزد و به داخل حیاطی که برای این منظور طراحی شده است می‌اندازد. جایی
بود که بالاخره برف ریخته شد.
این مسجد دارای کتیبه ای در اطراف محراب (طاقچه ای در دیوار گنبد نمازخانه و
نشان دهنده جهت مکه) است. همچنین کانالی در بالای محراب برای طنین صوتی
بیشتر صدای نمازگزار ایجاد شده است.
در اقامتگاه زمستانی این مسجد از سنگ های مرمر برای روشنایی اتاق های پایین
با حرکت سبک استفاده می شد. تزیینات این مسجد و مدرسه گچبری، نقاشی، چوب،
مقرنس، کاشی و... است.
