پیش از ظهور اسلام، در ایران، معماری در کنار آب و دردامن طبیعت بدون
آنکه آن را مخدوش سازد، حضور خودرا اعلام می کند ونقش آب بیشتر نقش تجردی
است. نیایش گاه ها و معابد وآتشکده ها درکنار آب و درنهایت احترام به وجود
آب شکل گرفت
آب نقش معنوی خود را در معماری ایران نشان داد، به گونه ای که گردش آب نمایش تجردی آب درطبیعت است.
پس رودخانه ها وچشمه ها و دریاچه ها دارای جایگاه آیینی و اعتقادی
بودند. این جایگاه به خودی خود شکل نمی گرفت. ساخت و وجود بنای مکان ها بود
که باورها و افسانه ها و آداب و رسومات را متجلی می ساخت. آب هایی که از
دهانه سراب های بزرگ از دل کوه و درون غار و ازمیان سنگ وخاک بیرون می زند و
روی زمین جاری می شوند، چشمه های کوچک و بزرگی هستند که ازمیان سنگ وصخره
می جوشند و درساخت بناهایی که در اطراف آنها ساخته می شود نقش مهمی دارند. و
در اینجا می بینیم که دو عامل آب وصخره در امر احداث بناهای بوجود آمده
نیز دخالت دارند
در ایران باستان، معماری به سوی آب حرکت می کند و درکنار آن آرام می
گیرد. ولی در دوره اسلامی آب در معماری حالت کاربردی پیدا می کند و معماران
آگاهانه سعی می کنند تا به طبیعت تسلط یافته و آن را به نظم بکشانند و
باشناخت قوانین فیزیکی و رفتار آب و درک نقش و تمثیل و ارتباط آن با انسان
آب را به درون معماری بکشانند. آب در شکل های هندسی در اکثر بناها متجلی می
شود و به نوعی مرکزیت وحدت معماری در آب شکل می گیرد. به این ترتیب آن
چنان در ساخت و ترکیب بناهای ما وارد می شود که عملانمی توان آن را ازشکل
ساخته شده جدا دانست. آب در مرکز کوشک ها وباغها و غیره ظاهر می شود. در
مناطق کویری، آب کمیاب و زندگی بخش سبب شکل گیری معماری آب انبار ها و
پایاب ها و رباط ها و یخچال ها می شود
فهرست مطالب
چکیده
نقش آب در معماری پیش از اسلام
نقش آب در معماری در دوره اسلامی
آب و معبد آناهیتا
آب انبار
عناصر اب انبار
آب و هنر در باغ
استخر
آب نماها
نهرها
آب و انعکاس سطح آب ساکن
چشمه
برکه
آبشار و جویبار
فواره‌ها
فواره‌های پرتابی
فواره‌های ریزشی
فواره‌های جهنده
معبد آب ؛ اثر تادائو اندو
پاموکاله – ترکیه
آب در معماری ایران
آب در معماری پیش از اسلام
آب در معماری دوران اسلامی
حوضخانه ها
شرایط حوضخانه ها
سیستم عملکردی حوضخانه
حوضخانه باغ وزیر ( فین کوچک )
حوضخانه لاهوتی
دلایل احداث حوضخانه ها
منابع
