معماران
چیره دست یزدی طی قرنها با احداث آب انبارهایی زیبا ، " آب " این مایه
حیات را در قلب کویر ایران به کام تشنگان خسته و گرمازده گوارا کرده‌اند.
در گذشته شدت گرما توام با کمبود شدید آب این هنرمندان را بر آن داشت تا در دل زمین به ایجاد محلی برای ذخیره آب بپردازند.
مردمان این دیار در زبان محلی از آب انبار با عنوان " امبار " ((ombar یاد می‌کنند.
اکنون این آب انبارها یکی از شاخص‌ترین نمادهای معماری یزد و جلوه‌گر نبوغ و توانمندی معماران این خطه کویری است.
آب آب انبارها از طریق هدایت آبهای باران و برف تامین می‌شده و امروزه این
آب انبارهای تاریخی که روزگاری محل اصلی تامین آب اهالی بوده به فراموشی
سپرده شده و مخازن آنها از آب خالی شده است.
خنک بودن این اماکن در قدیم باعث شده بود تا از آن بعنوان یخچال نیز
استفاده شود و از طریق نصب میخ‌هایی بر روی دیوارها مواد غذایی خود را در
آن نگهداری کنند.
از آب این اماکن برای آشامیدن استفاده می‌شده‌است ولی در کتاب تاریخ یزد از
منابع آبی با عنوان " چاههای آب سرد" نیز یاد شده که برای شستشو و رفع
دیگر نیازها کاربرد داشته است.
معماران یزدی، خشت و آجر به همراه ملات " ساروج " ( مخلوط خاکستر ، آهک و
ماسه) را در کنار هم قرار داده و به شکل زیبایی آب انبارها را احداث
کرده‌اند.
فهرست مطالب
مقدمه
آب
تعریف آب انبار
تاریخچه
دلایل ایجاد آب انبار
بهداشت آب انبارها
منابع تامین آب انبار
نحوه آب رسانی
تقسیم‌بندی آب انبارها
از جهت اهیمت
نوع عملکرد و ارکان
شکل ساختمان و نحوه آب برداری
موقعیت مکانی
زمانی
عناصر تشکیل دهنده آب انبار
نحوه ساخت (ویژگی‌های ساختمانی و اجرایی)
طرحواره یک آب‌انبار (معمولا بین راهی)
مخزن آب‌انبار و سقف آن
راچینه (راه پله)
سردر
تزئینات
بادگیر
فضاهای مشترک با ساختمان آب انبار
فرآیند‌خنک سازی آب در آب‌انبارها
چند نمونه آب‌انبار
آبانبارهای یزد
آب‌انبار امیر چخماق
تکیه‌امیر چخماق
آب انبار مریضان ندوشن
آب‌انبار شاه عباسی ندوشن
آب‌انبار بوستان ندوشن
آب‌انبار امامزاده ندوشن
آب‌انبار سکینه ندوشن
آب‌انبار گلشن
آب‌انبار حاج سید عطار یزد
آب‌انبار شش بادگیری
آب‌انبار میان راهی مسیر چک چک
آب‌انبار پای برج سریزد
آب‌انبار وزیری
آب‌انبار وقت و ساعت
آب‌انبار خرمن‌زار
آبانبارهای استان قزوین
آب‌انبار سردار بزرگ
آب‌انبار سردار کوچک
آب‌انبار آقا
آب‌انبار زنانه‌ی بازار
آب‌انبار مسجد جامع
آب‌انبار حاج کاظم
آب‌انبار حکیم
آب‌انبار قوام بوشهر
